Nowe zasady przeprowadzania ewaluacji, czyli oceny jakości działalności naukowej, jakiej poddawana jest każda uczelnia, wprowadzono przy okazji wejścia w życie nowej ustawy o szkolnictwie wyższym w roku 2018. Od początku spotkały się z krytyką środowiska, a wyniki jej pierwszej edycji wzbudziły kontrowersje. Wśród naukowców trwa więc dyskusja, jak ten system naprawić. Głos w niej zabrali przedstawiciele UJ CM.

„Jednym z najważniejszych punktów cyklicznego kalendarium akademickiego w naszym kraju jest okresowa ocena jednostek badawczych, nosząca od czasu wprowadzenia tzw. reformy Gowina nazwę ewaluacji jakości działalności naukowej. Wyniki tej ewaluacji mają ogromne znaczenie dla ocenianych dyscyplin naukowych oraz jednostek. To przecież od nich zależy stopień finansowania, uprawnienia do nadawania stopni naukowych i – last but not least – prestiż w środowisku” – rozpoczynają swój tekst naukowcy UJ CM.

Może się wydawać, że UJ CM nie ma powodu, aby obawiać się ewaluacji – wszak w prestiżowych rankingach międzynarodowych, takich jak np. QS World University Rankings, nauki farmaceutyczne i medycyna od wielu edycji zajmują zdecydowanie najlepsze miejsca wśród polskich uczelni

Niestety, zdaniem władz UJ CM „obecny system ewaluacji nauki jest do tego stopnia wadliwie skonstruowany na wielu poziomach, że nie pozwala na prawidłową ocenę ani efektywności, ani tym bardziej doskonałości naukowej. Co więcej, negatywnie oddziałuje on na kształtowanie środowiska naukowego, generując wypaczenia i promując liczne patologie w funkcjonowaniu uczelni i instytutów badawczych w Polsce”.

Wśród największych wad obecnego systemu wskazują:

• brak jednoznacznych zasad kwalifikacji do dyscypliny naukowej,
• brak zapewnienia reprezentacji różnych specjalności w ramach dyscypliny,
• brak związku oceny średniej efektywności naukowej pracownika z kompetencjami do nadawania stopni naukowych przez radę dyscypliny,
• oparcie ewaluacji na systemie slotowym,
• brak uwzględniania czasu pracy dydaktycznej w liczbie N.

Autorzy publikacji apelują o jak najszybsze wycofanie się z obowiązującego systemu i rozpoczęcie merytorycznej dyskusji nad jego naprawą, w tym nad „powrotem do oceny jednostek (wydziałów, instytutów, kolegiów) z uwagi na niejednoznaczność przynależności poszczególnych naukowców do danej dyscypliny i duże pole do wypaczeń w tym zakresie.”

Zachęcamy do zapoznania się z całością publikacji „Ewaluacja nauki w Polsce – krytyka obecnego systemu i propozycje naprawy. Perspektywa Uniwersytetu Jagiellońskiego Collegium Medicum” i rozpowszechnienie tekstu wśród polskich naukowców.